برخی افراد سودجود که خود را متخصص حوزه باستان شناسی معرفی میکنند، مدعیاند که میتوانند شما را به گنج برسانند. آن روزگاری که شاعر میگفت نابرده رنج گنج میسر نشود، گذشت؛ حالا وضعیت زندگی مردم چنان سخت شده که هرقدر هم رنج ببری گنجی در کار نیست و برخی برای راحتتر کردن زندگی خود، به سراغ یافتن گنج میروند. همین موضوع سبب شده که روز به روز اساتید دروغینی که مردم را تلکه میکنند، بیشتر در فضای مجازی سبز شوند.
یکی از آنها که نامی عجیب روی خودش گذاشته، در بیوگرافی صفحه اینستاگرامش خودش را به عنوان نخبه باستان شناسی با بیش از ۱۱۰۰ کارشناسی گذاشته معرفی کرده و ادعا دارد که تنها با نگاه کردن به محلی تاریخی و در کنار هم گذاشتن نشانهها میتواند بگوید در این محل آثار باستانی یا به قول خودش دفینه یا گنجی وجود دارد یا نه. محتوای صفحه اینستاگرامش شامل ویدیوهایی از گنجیابیها و نشانهشناسیهاست و همین محتواها برای او بیش از ۲۴۰ هزار مخاطب به همراه آورده است. گرچه که رفتن به جستوجوی گنج و نشانه شناسی تنها کاری که او انجام میدهد نیست. ارائه پکیجها و کارگاههای آموزشی جز اصلی کار اوست و ادعا میکند که در صورت به کار بستن اطلاعاتش به گنج خواهید رسید.
استوری صفحهاش را که باز میکنی با ویدیوهایی مواجه میشوی که در آنها تاکید میکند مراقب باشید کلاه گشادی سرتان نرود و افراد به اسم من از شما پولی دریافت نکنند. فقط به کارتی که به اسم و مشخصات خود من است، مبالغ خود را واریز کنید.
ترسی از مجازات وجود ندارد
این به اصطلاح نخبه باستان شناسی تنها فردی که چنین آزادانه در فضای مجازی در بهترین حالت گنج یابی و تخریب آثار باستانی را تبلیغ کرده و در بدترین حالت از مردم کلاهبرداری میکند، تنها کسی نیست که در فضای مجازی به این دست از فعالیتها مشغول است. یک سرچ ساده دفینه، گنج و یا عبارات مشابه کافی است تا با انبوهی از صفحات مواجه شوید که ادعا دارند که با کمک گرفتن از آموزش، راهنماییها، خرید پکیجها یا ابزارهایشان به طور قطعی به گنج میرسید.
این فعالیت آزادانه در فضای مجازی و مناطق باستانی در حالی ادامه دارد که بر اساس قانون مجازات اسلامی هرگونه حفاری و کاوش به قصد به دست آوردن اموال تاریخی ـ فرهنگی ممنوع بوده و مرتکب به حبس از ۶ ماه تا سهسال و ضبط اشیای مکشوفه به نفع سازمان میراث فرهنگی کشور و آلات و ادوات حفاری به نفع دولت محکوم میشود. چنانچه حفاری در اماکن و محوطههای تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است یا در بقاع متبرکه و اماکن مذهبی صورت گیرد، علاوه بر ضبط اشیای مکشوفه و آلات و ادوات حفاری، مرتکب به حداکثر مجازات مقرر محکوم میشود.
در همین رابطه چند روز قبل از طرف انجمن باستان شناسی نامهای امضا شد که در آن این انجمن از وزارت میراث فرهنگی خواست از این باستان شناسان جعلی شکایت کنند.
ما در خصوص فعالیت این افراد در فضای مجازی، نامهای از طرف انجمن برای میراث فرهنگی ارسال کردیم. پلیس فتا با این افراد برخورد میکند اما ما با پلیس فتا نامه نگاریهایی خواهیم کرد که فعالیت این افراد را رصد کند. یگان حفاظت از میراث فرهنگی هم در این رابطه فعال است و در شهرهای مختلف فعالیتهای خودشان را دارند و اگر کسی کار غیرقانونی یا حفاری کند آنها را دستگیر و دادگاهی میکنند. اما در فضای مجازی پلیس فتا باید فعالیت خودش را بیشتر کند. برخی این صفحات دنبال کنندگان بالایی دارند که وقتی ما میدانیم این کلاهبردار است و باستان شناس نیست اما با این حال مردم سمت آنها میروند.